Zegarowa historia Szczecinka. Wyprawa na wieżę kościoła [zdjęcia]

To kolejna z imprez Muzeum Regionalnego w Szczecinku, podczas której można było poznać historię miasta, a nawet ją dosłownie dotknąć. Tym razem Mateusz Zacharewicz - po swoim wykładzie o szczecineckich zegarach wieżowych firmy J.F. Weule - zabrał kilkudziesięciu słuchaczy na wieżę kościoła Mariackiego, gdzie zainstalowany jest jeden z trzech czasomierzy znanego zegarmistrza.

Niestety, zegar nie chodzi od 1945 roku, gdy najpewniej wieża świątyni została ostrzelana przez Rosjan zdobywających Szczecinek (wieżę sygnaturkę nad prezbiterium dosłownie strącili celnym strzałem). Jeden z pocisków musiał trafić w mechanizm zegarowy, bo jego rama jest pęknięta, brakuje też fragmentu odpowiedzialnego za wybijanie kwadransów (tzw. mechanizm kwadransowy). - Jego resztki znalazłem pod zegarem - mówił Mateusz Zacharewicz. Znalazł się tam i fragment pocisku, który najprawdopodobniej zdemolował urządzenie. Na szczęście to tylko pusta skorupa, niegroźna dla otoczenia, co potwierdził muzealnik mający przeszkolenie saperskie. Tak czy inaczej, to ponura pamiątka wojny i aż dziw, że przetrwała 74 lata.

W Szczecinku są jeszcze dwa inne zegary firmy Weule - ten z kościoła jest najstarszy (z 1907, gdy kończyła się budowa świątyni) i największy, dwa pozostałe pochodzą z roku 1927 - jeden bez zarzutu tyka do dziś w wieży ratusza, a drugi z przerwami w wieży Szkoły Podstawowej nr 1. Krystyna Dianow, dyrektorka "jedynki" zainspirowana ustaleniami szczecineckiego muzealnika , postanowiła uruchomić szkolny zegar. - Jest sprawny, wymaga tylko niewielkiej regulacji i konserwacji, której dokona zegarmistrz Ryszard Fociński - pani dyrektor zapewnia, że wkrótce czasomierz będzie już odmierzał czas.

Fabryka Weule z Bockenem w Dolnej Saksonii była w XIX i pierwszej połowie XX wieku potentatem w branży zegarów wieżowych. Zawdzięczała to wynalazkowi założyciela Johanna Friedricha Weule, który opatentował rozwiązanie umożliwiające nakręcanie zegara tylko raz w tygodniu, a nawet rzadziej. Dało to mu przewagę nad konkurencją - przez ponad 100 lat istnienia firma dostarczyła około 15 tysięcy zegarów do wielu krajów europejskich i na innych kontynentach. Bardzo wiele z nich do dziś pracuje w miastach naszego regionu. Były to arcydzieła sztuki zegarmistrzowskiej i rzemieślniczej, spóźniały się bardzo nieznacznie, były niezawodne i proste w obsłudze.

Czy zegar z Mariackiego zacznie jeszcze kiedyś znowu odmierzać czas? Ksiądz Jacek Lewiński, proboszcz parafii NNMP, po uporaniu się z remontem organów i samej wieży, na w planach renowację zegara. To szalenie kosztowne przedsięwzięcie - tylko odnowienie każdego z czterech cyferblatów to wydatek po 30 tys. zł, nie mówiąc o naprawie mechanizmu zegarowego i układu przekładni napędzających wskazówki. Ale jest szansa, że uda się ten zamiar doprowadzić do szczęśliwego końca.